سەرچاوەی بابەت حدکا ـ فینلاند
کەریم پەرویزی:
مرۆڤ یان ئینسان ، وەكوو چەمك و وەكوو واتا، پێناسەو ناساندنی زۆری بۆ كراوە و لە رەهەندی جیاواز و
جۆربەجۆر و لە بوار و روانگەی رەنگاو رەنگ و هەندێك جاریش ئاڵۆزەوە هەڵ سەنگێدراوە و بە هێنانەوەی هەندێك تایبەتمەندی و ئاوڵكردارو ئەدگارو خودی كرداری ئاماژە پێكراو، گوتراوە كە ئەمە مرۆڤ و ئینسانە .
بە واتایەكیتر، لە رەوانگەی جیاوازەوە، كردەوەو دژكردەوەو ئاوڵكردارەكانی ئەم بوونەوەرە
دەسنیشان و دیاری كراوە و گوتراوە كە خاوەنی ئەم تایبەتمەنییانە پێی دەگوترێ ئینسان. لە روانگەی زیندەوەرناسی و بایۆلۆژییەوە ، پێناسەیەك بۆ دەكرێ و لە گەڵ هاوجۆرەكانی دەخرێتە ریزو گرووپێكەوە. لە روانگەی فیزیۆلۆژی و شیمیایییەوە ، پێناسە و تایبەتمەندیی دیكەی بۆ دیاری دەكرێ، بەڵام ئەوەی گرینگیی پێ دەدەین، ئەو روانگە فەلسەفی و جیهانبینی و كۆمەڵناسانەیە كە پێناسەی جیاواز و جۆربەجۆر بۆ مرۆڤ دێننەوە لەسەر ئەساسی جۆری روانینیان بۆ جیهان و بۆ ئینسان، ئەدگارو ئاوەڵكردارێكی بۆ دەسنیشان دەكەن و بە پێداگرتن لەسەر ئەو فاكتەرە، دەڵێن مروڤ بریتییە لەو شتە و لەو بوونەوەرەی كە خاوەنی وەها تایبەتمەنییەكە.
لەم جۆرە پێناسانە دەتوانین ئاماژە بە پێناسەی فەلسەفیی ئەرەستوو بكەین كە مرۆڤ بە زیندەوەرێكی خاون پەیڤ و لێدوان دەناسێنێ. یانێ لەم روانگەیەوە خودی توانا و ئەدگاری قسە كردن و پەیڤین، دەبێ بە خاڵی جیاكەرەوەی مرۆڤ لە زیندەوەرەكان و ئاژەڵەكانی دیكە . روانینێكی دیكە مرۆڤ وەكوو بوونەوەری ئامراز دروستكەر پێناسە دەكا كە لەم روانگەیەوە خودی توانای ئەم بوونەوەرە بۆ ئەوەی ئامراز دروست بكا و لە رێگای ئەم ئامرازەوە كارێگەریی لەسەر ژینگەی دابنێ، دەبێ بە خاڵی پێناسەكەری مرۆڤ . روانگەی كۆمەڵناسانە بۆ مرۆڤیش ئینسان بە بوونەوەرێكی كۆمەڵایەتی ناودێر دەكا و خۆ بینینەوەو خۆ رێكخستنی لە گەڵ هاونەوعەكانیدا دەكا بە پێوەری ناساندنی مرۆڤ .
هەندێك پێناسە و تایبەتمەندیش وا لێك دەدرێتەوەو وا هاتۆتە بەرباس كە بۆتە خاڵی جیاوازیدانان و ناكۆكی و لەسەر ئەو بنەمایە ، بیرمەندانە دابەش بوون و پێناسەكان دژبەیەك وەستاونەوە. بۆ وێنە ، كێشە و گرفتێكی مێژوویی لە نێوان بیرمەنداندا هەیە كە خاڵی كۆمەڵایەتی بوونی مرۆڤ ئەساس و جەوهەری مرۆڤە یان تاك و خودی تاكی مرۆڤ جەوهەری ئینسانەو ژیان كۆمەڵایەتی شتێكە كە دواتر و بەناچاری پەنای بۆ بردوە؟
پێداگرتن لەسەر هەركام لە خاڵە ئەساسییەكانی پێناسە كردنی مرۆڤ ، جۆرە روانین و بۆ چوونێكی تایبەتی دروست دەكا و ئینسان ناسی و روانین بۆ مرۆڤ دەبێ بە هێما و ناسنامەی جیهانبینییەكان‌و لەم رێگایەشەوە ، ئیدئۆلۆژی و بۆچوونی سیاسی جیاواز بەنیسبەت كرداری سیاسی و داهاتووی كۆمەڵگا و مرۆڤ و خێرو شەڕی ئاكامی كۆمەڵگا دروست دەبێ.
گەر كۆمەڵگا و كۆمەڵایەتی بوون بە ئەساسی دابنرێ و تاك وەكوو شتی لاوەكی چاو لێبكرێ ، ئیدئولوژیەك و بۆچوونێكی سیاسی دێتە ئاراوە كە دژ بەو بۆچوونە دەبێ كە تاك بە جەوهەر و بنەما دابنێ و كۆمەڵگا بە شتی لاوەكی و بە ناچاری پێك هاتوو ببینرێ .
یان گەر بروا بەوە هەبێ كە مرۆڤ لە ئەساسدا بەرەو چاك و خێر هەنگاو دەنێ ، لە گەڵ ئەوەی كە بروا بەوە هەبێ كە مرۆڤ بەرەو خراپەو شەڕ هان دەدرێ ، دوو بۆ چوونی دژبەیەكی لێ دەكەوێتەوە .
دوكتور قاسملووی نەمر ، وەكوو بیرمەند و خاوەن ئەندێشەیەكی سیاسی ، پێناسەو روانینێكی تایبەتی بە مرۆڤ و ئینسان هەبوو كە لەو جیهانبینی و مرۆڤناسییەوە ، فیكر و هیزرێكی سیاسی لێ كەوتەوەو لە كردار و نووسین و گوتاریدا ، لەسەر ئەو بنەمایە دەدوێت و جۆرێكی تایبەتی لە مرۆڤ و ئینسان پێناسە دەكرد كە لە درێژەی باسەكەدا ئاماژەی پێ دەدەین.
لە روانگەی دوكتور قاسملووەوە ، مرۆڤ لە دوورەهەندی گشتی ، چ وەك تاكێكی ئینسانی و چ وەك بوونەوەرێكی گرێدراو بە كۆمەڵ و گشتیەكی دیاریكراوەوە ، پێناسە دەكرێ . لە نێو رەهەندی گشتی و كۆمەڵایەتیش دا بە دوو بەشی ، ئەرك و پێگەی كۆمەڵایەتی و خاوەنی گرووپێكی سەرچاوەی كۆمەڵایەتی و لە لایەكی دیكەوە وەكوو ئەندامێكی گشتییەتی كۆمەڵگا كە پێناسەی نەتەوە بەخۆوە دەگرێ و شوناس و ناسنامە بۆ تاك دیاری دەكا ، دابەشی دەكا و لە راستیدا ، مرۆڤ لە روانگەی دوكتور قاسملووەوە ، سێ رەهەندی پێناسە بۆ كراو بەخۆوە دەگرێ كە بریتین لە : پێناسەی نەتەوەیی و گشتیی كۆمەڵگا كە ناسنامەی پێدەدا ، گرووپی دیاری كۆمەڵگا ، كە ئەرك و سەرچاوەی دابەشبوونی ئەرك و پێگەی كۆمەڵایەتیی پێ دەبەخشێ و سێهەمیش وەكوو تاكێك كە خاوەنی ئازادی و ئیرادەی خۆبونیادی خۆیەتی. لەم روانگەیەوەیە كە لە شیكردنەوەی كورتەباسێك لەسەر سۆسیالیزمی دێموكراتێك دا دەڵێ" ئەگەر خەڵك نەچەوسێندرێەوە ، نانی هەبێ ، بە زمانی خۆی بخوێنێ ، بەڵام ئازادیی نەبێ بەو زمانەی خۆی نەزەری خۆی لەسەر وەزعی وڵاتەكەی دەر ببڕێ ، مانای ئەوەیە ستەمێك ماوە كە ستەمی سیاسییە. حیزبی ئێمە خەبات دەكا بۆ ئەوە ئەو ستەمە سیاسییەش نەمێنێ . ستەمی نەتەوایەتی و ستەمی چینایەتی و ستەمی سیاسی هەر سێكیان لەبەین بچن . "
لێرەدایە كە دوكتور قاسملوو هەم رەهەندی ئەرك و پێگەی كۆمەڵایەتی دەدا بە مرۆڤ و وەكوو تاكێكی وەهمی و موجەردی دابراو لە كۆمەڵگا چاوی لێ ناكاو لە نێو دابەشبوونی كۆمەڵایەتیدا پێگەیەكی پێدا كە لەسەر ئەساسی چین و توێژ ، كۆمەڵگا دابەش و پێناسە دەكا و ئەو چین و توێژەیش نەك لەسەر ئەساسی وەهمی و ئینتزاعی ، بەڵكوو بە پێی هەڵوێست و شوێنی مرۆڤەكان بە نیسبەت كارو بەرهەم و سەرمایە و بەرژەوەندیی وەدەست هاتوو دەست نیشان و پێناسە دەكا . لە وانەكانی ئابووریی سیاسیدا ئەو كاتەی كە پێناسەی كارو چین و سەرمایە دەكا ، قایل بەوە دەبێ كە لە نێو كۆمەڵگادا مرۆڤەكان دەتوانن بەشێكیان ئەوانەبن كە كار دەكەن و سەرمایەیان نیە و كرێكارن و بەشێكیان سەرمایەیان هەیەو كاریش دەكەن و چینی مام ناوەندی پێك دێنن و بەشێكیان سەرمایەیان هەیە و كار ناكەن و لە بەرهەمی كاری دیتران كەڵك وەر دەگرن و خەڵكانی خاوەن سەرمایە پێك دێنن .
لە پێوەندی لە گەڵ ئەو چینە جیاوازانەی كۆمەڵگادا ، نە تۆوی رق و بێزاری بەرامبەر بە هیچ چین و گرووپێك دەچێنێ و نە تەسلیمی واقعیی سارد و تاڵ دەبێ و لەوێدا كە بە دانپێدانانی بە بوونی ئەو شتانە ، بە دیدێكی واقیع بینانەوە دەڵێ كە ئێمە دەبێ سیستمێك دامەزرێنین كە لە گەڵ واقیعی كۆمەڵگامان دا بێتەوە و هاوكاتیش دەڵێ كە دژی هەر جۆرە چەوساندنەوەی ئینسان بە دەستی ئینسانە.
ئەم رستەیە كە دووپاتی دەكاتەوە و دەڵێ دژی هەر جۆرە چەوساندنەوەی ئینسان بە دەستی ئینسانە ، لە لایەكەوە دەرخەری ئەو بیرو هزرەیە كە هەر جۆر ، هەڵاواردن و ستەمێكی ئابووری ، سیاسی ، كۆمەڵایەتی چ بەناوی ئایین و چ بەناوی ژن وپیاو بوون و بەهەر ناوێكەوە . رەد دەكاتەوەو دەڵێ كە مرۆڤەكان لە بنەرەتدا هاوتاو بەرابەرن و لە لایەكی دیكەوە چەوسانەوە كە لایەنێكی دەبێتە بێكاریی بەشێك لە كۆمەڵگا و ئەو بەشە بێكارە ، لە دەسكەوتی بەشەكەی دیكە دەخۆن رەد دەكاتەوە و دژ بە بێكاری و تەمەڵی و تەوەزەلی لە كۆمەڵگادا دەوەستێَتەوە و مرۆڤی بێكار و بێ بەرهەم رەد دەكاتەوە .
رەهەندێكی دیكەی بۆ چوونی دوكتور قاسملووی نەمر بەرامبەر بە مرۆڤ ، رەهەندی بوونی مرۆڤ وەكوو ئەندامێكی كۆمەڵگا بە گشتییە كە ماناو چەمكی نەتەوە بەخۆوە دەگرێ و دەڵێ كە دژی ستەمی نەتەوەیییە. لەم رەانگەیەوە ، مرۆڤ لای دوكتور قاسملوو ، پێناس و شوناس و ناسنامەیەكی نەتەوەیی هەیە كە لەباری نەتەوەیی و بوونی نەتەوەیییەوە ، هیچ كەمبوون وهیچ زیاد بوونێكی بەسەر كۆمەڵگاكانی دیكەوە نیە .
لە راستیدا ، گەر پێناسەیەكی نەتەوەیی پێ دەبەخشێ ، بۆ ئەوەیە كە رەهەندی شوناس وەرگرتن و خۆ پێناسە كردنی مرۆڤەكانی وەڵام دابێتەوە ، نەك ئەوەی كە باوەری بە بەرتەری و گەورەیی نەتەوەیك بەسەر نەتەوەیەكی دیكەدا هەبێ. لە روانگەی ئەوەوە نەتەوەكەی خۆی هیچ كەمتر لە نەتەوەكانی دیكە نیە و هیچ زیاتر لە نەتەوەكانی دیكە نیەو هاوتا و یەكسانە لە گەڵ نەتەوەی دیكە .
لە لایەكی دیكەوە ، كاتێك باسی لە ستەمی نەتەوەیی و لابردنی ئەو ستەمە دەكا و باسی لە شەوناسێكی نەتەوەیی دەكا ، نایەت ئەو شوناسە نەتەوەیییە بكا بە شتێكی وەهمی و موجەردە و ئابستراكت و رۆحێكی نەتەوەیی وەهمی دروست بكا كە ئاكامەكەی فاشیزم و شۆڤینیزمی لێ بكەوێتەوە . لە باسێك لەسەر دروشمی بنەرەتیی حیزبەكەمان دا دەڵێ :
"زۆر جار گوتومانە بەڵام خراپ نیە دووپاتی بكەینەوە لە پێش هەمووان دا شتێكمان دوێ ئێمە وەری بگرین كە خەڵكی كوردستان هەست بەوە بكا كە بۆ خۆی حاكمی چارە نووسی خۆیەتی. ئەوە لە هەموو شتێك گرنگترە . "
لێرەدایە كە جیاوازیی بۆچوونی دوكتور قاسملوو لە گەڵ بۆ چوونی شۆڤینیستی و ناسیۆنالیستیی بەرچاو تەنگ دەردەكەوێ.
دوكتور قاسملوو كە باوەرو بروای بە تایبەتمەندیی كۆمەڵایەتی بوونی مرۆڤ هەیە وناسنامە و شوناسێكی نەتەوەیی بۆ دەستنیشان دەكا و زمانی نەتەوەیی وەكوو گرنگترین فاكتەری پێناسەی نەتەوەیی باس دەكا و دەڵێ كە ستەمی نەتەوەیی دەبێ لە نێو ببرێ ، بەڵام لە گەڵ دروستكردنی بوونێكی وەهمی و ئاستراكت و موجەرددا نیە كە كەڵكی خراپی لێ وەر بگیرێ و بەرەو كوشتاری مرۆڤەكان پاڵی پێوە بنرێ . لەوێدایە كە لە گەڵ پێناسەی هێگل بۆ رۆحی نەتەوە ، دوور دەكەوێتەوە و تەنیا بەوەندە پێبەندە كە دەبێ خەڵكی كوردستان هەست بە حاكم بوون بەسەر چارەنوسی خۆیان دا بكەن . لە راستیدا ، پێناسە و ناسنامەی نەتەوەیی ، دووبارە گرێ دەداتەوە بە خەڵك و ئەندامان و مرۆڤە واقعیییەكانی سەر خاكی كوردستانەوەو بوونێكی وەهمی دروست ناكا كە بەناوی رۆحی نەتەوەیییەوە ، شەڕی نەژادی و شۆڤینیستی هەڵ بكرێ و بەناوی شتێكی وەهمییەوە ، مرۆڤ واقیعییەكان كوشت و بڕ بكرێن ، وەك ئەوەی هیتلر بەناوی رۆحی نەتەوەی ئاڵمانەوە ، هەزاران ئالمانی و میلیۆنها غەیرەئالمانیی كوشتار كرد .
رەهەندی سێهەمی مرۆڤ لە روانگەی دوكتور قاسملووەوە ، ئەو رەهەندەیە كە لەسەر ئەساس و بوونی مرۆڤ وەكوو خۆی رادەوەستێ و پێوەندیی بە خودی تاكی ئینسانییەوە هەیە .
لەسەر تاكی ئینسانی و مرۆڤ وەكوو بوونەوەرێكی خاوەن پێناسە و شوناسی تایبەت , دوكتور قاسملوو زۆر لە روانگەیەكە ئێگزیستانسیالیستییەوە دەروانێتە مرۆڤ ، هەر چەند لە هەندێك بواردا لەوەش تێدەپەرێ و شتی زیاتری لێ چاوەروان دەكا . لە لای دوكتور قاسملووی بلیمەت ، ئینسان ، بوونەوەرێكە كە وەك چۆن هایدگر باسی دەكا، خۆی لەسەر ئەساس و جەوهەری خۆی بونی هەیە و بوونی خۆی دەسەلمێنێ و لە جیهاندا حوزورێكی ئاگایانە و ئازادانەی هەیە . لەبابەت و نووسراوەو گوتارەكانی دوكتور قاسملووی نەمردا ، گەر دیققەتی تێدا بكەی ، زۆر بە ئاسانی دەر دەكەوێ بە دەیان و سەدان جار دووپات كراوەتەوە كە مرۆڤ و ئینسانی وەكوو بوونەوەرێكی خاوەن ئاگایی و ئازادیی و ئیرادەی خۆ بونیاد ، قبووڵە و چاوی لێ دەكا و مرۆڤە كە ماناو واتا بە جیهان و دەوروبەر دەبەخشێ.
ئەو روانگەیە كە ئیدئۆلۆژی یان جیهان بینییەكی میتافیزیكی، بوونی مرۆڤ یان بەشێكی لاوەكی چاو لێ دەكا و جیهان و كاینات بەشێكی گرنگ و گەورەتر لە مرۆڤ دەبینی و مرۆڤ بە پەراوێز دادەنێ رەد دەكاتەوە و ئەساس و بنەما و بەرتەری نە بە جیهانی وەهمی ، نە بە میتافیزیك و نەبە ئیدئۆلوژی و ..... شتی ئاستراكت و موجەرد نادا و لە روانگەی ئەوەوە ، ئەساس و بنەما مرۆڤە و ئەندێشەیەكی مرۆڤ تەوەرانەی هەیە ، دەیان نمونەی لەو بابەتە هەیە و ئاماژە دەدەین بە " رەوتی ئاشتی و دێموكراتیزاسیۆن " كە لەوێدا دەڵێ :
" سوسیالیزم هەدەفی لە پێش هەمواندا ئینسانە . دەیەوێ كۆمەڵێكی وا پێك بێنێ كە ئینسان هەم لەباری ماددییەوە و هەم لەباری رۆحی و مەعنەوییەوە ئاسوودە بێ."
لە لایەكی دیكەوە ، ئەو مرۆڤەی كە دوكتور قاسملوو باسی دەكا ، بوونەوەرێكی نائاگا و نەزان و ناوشیار نیە و بوونەوەرێكی درندە و خاوەن سروشتی سپڵۆت و شەرانی نیە .
روانگە و جیهان بینی و ئیدئولۆژیی لەو بابەتە هەیە كە پێی وایە مرۆڤ ، هیچ ئاگایی و زانایییەكی نیە و دەبێ كەسانێكی دیاریكراو یان بوونەوەرێكی مێتافیزیكی ، هیدایەتی بكەن و مرۆڤ دەبێ گوێڕایەڵی ئەو كەس یان كەسانە بێ چوونكە خۆی هیچ نازانێ .
روانینی واش بە نیسبەت مرۆڤەوە هەیە كە وەكوو هابز دەڵێ لە بنەرەتدا مروڤ شەڕانی و بوونێكی سپڵۆتی هەیە و مرۆڤەكان لە شەرێكی بێ كۆتاییدان بە دژی یەك و بۆ سەركەوتی و لە نێو بردنی یەك و دەبێ بە زۆرەملێ ناچار بە كارێكی ناسروشتی بكرێن.
بەڵام دوكتور قاسملوو دژ بە هەر دوو روانگەی ئاماژە پێ كراوە ، هەم باوەڕی بە ئاگایی و ئیرادەی خۆ بونیادی مرۆڤ هەیە و هەم باوەری بە ئازادیی مرۆڤ هەیە .
بروا بە ئازادی لەوەوە سەرچاوە دەگرێ كە دان بە بوونی ئاگا و وشیاری كەس یان بوونێكی دیكەدا بێنێ و هاوكات لە گەڵ ئەو دانپێدانانەدا ، قایل بەوە بێ كە ئەو بوونە ، خێر و چاكەی بنەرەتیی هەیە و گەر ئازادیی بدەیتێ ، لەو ئازادییە كەڵكی خراپ بۆ شەرەنگێزی وەر ناگرێ .
لە شیكردنەوەی كورتە باسدا دەڵێ كە :
"هیچ نیعمەتێك لە جیهاندا لە ئازادی بە نرختر نیە . ئازادی كەرامەت و شەخسیەت دەدا بە ئینسان و رێگا نادا بكرێ بە مۆرە "
یان لە وانەكانی " ئابووریی سیاسیدا " دەڵێ :
" سۆسیاڵیزم بە زۆر بە هیچ كەس تەحمیل نابێ. ئەگەر تەتۆ خەڵكەكە بكەی بە مەڕ و وەك شوان بیكەی ، حەقی قسە كردنیشی نەبێ ، ئەوە دەبێتە سۆسیالیزمی بە زۆر و ئەوە سەركەوتوو نابێ . دیكتاتۆری لە پێشدا بە ناوی تەبەقەیەكە ، لە پاشان ئەبێتە هی حیزبێك ، با حیزبی دێموكراتیش بێ كە حیزبی خۆمانە ، پاشان دەبێتە هی كومیتەی مەركەزی ، لە پاشان دەبێتە هی دەبییری كوللی حیزب ، من وەك سكرتێر لە ئێستاوە دژی ئەو دیكتاتۆرەیەم ."
بە شێوازی جۆربەجۆر باسی لە بڕیاردان و سەربەخۆیی بڕیاردان كردوە و چ وەك حیزب و چ وەك تاك و چ وەك نەتەوە ، بەردەوام ئەساسی لەسەر سەربەخۆیی بڕیاردان داناوە و ئەوم بروایەش لەو روانگەیەوە سەرچاوە دەگرێ كە مرۆڤ بە بوونەوەرێكی ئازاد و خاوەن ئێرادەی تایبەتی كە لەسەر ئەساسی بوونی جەوهەریی خۆی و ئاگایی و زانایی و ئازادی ، بڕیار دەدا و خۆی و جیهان پێناسە دەكا . لەوێوە ئەو كامە وەر دەگرێ كە مرۆڤی خۆ بونیاد و سەربەخۆ، پێویستی بە ناسینی بەردەوام و زانیاری بەردەوام هەیە و لەو روانگەیەوە باوەری بەوە هەیە كە مرۆڤەكانی كۆمەڵگا و ئەندامانی حیزبەكەشی دەبێ بەردەوام خەریكی خوێندن و فێر بوون و ناسین بن و لە كارو كردوەشیان دا داهێنەر و هزرێكی تیژو روانینی وردیان هەبێ .
لە شیكردنەوەی كورتە باس دا دەڵێ "
"دەبێ كادرەكان تەشویق بكەین بە موتالیعە . كادری حیزبی هەر كتێبێكی پێ خۆشە با بیخوێنێتەوە"
یان لە بەشێكی دیكە دا دەڵێ :
"زانستی كۆمەڵایەتی پێكەوە لە گەڵ كۆمەڵ بەرەو پێش دەچێ و پەرە دەستێنێ. ممەسەلەكە ئەوەیە كە ئەم زانستە بە شیوەیەكی خەلاق و داهێندرانە تەتبیق دەكرێ."
تا ئێرە ، روانگە دوكتور قاسملوو بۆ تاكی مرۆڤ ، روانگەیەكی ئێگزیستانسیالیستییە كە بروای بە ئازادیی مرۆڤ و بریاڕدەر بوونی و ئاگا بوونی هەیە . بەڵام بەوشەوە ناوەستێ و تەنیا وەكوو بوونێكی ئازادی موجەرد و وەهمیو خۆبونیادی دابڕاو لە كومەڵگا چاوی لێ ناكا و دووبارە گرێی دەداتەوە بە مێژوو و كۆمەڵگا و داهاتووەو لە گەڵ ئەوە كە بروای بە ئازادیی مرۆڤ هەیە و بڕوای بە سەربەخۆیی بریاردانی هەیە ، بەڵام ئەركی بۆ دیاری دەكا و دەڵێ كە گەر مرۆڤ ئازادیی هەیە و توانا و ئێرادە و ئاگایی هەیە ، ئەو ئازادی و ئاگایییەش بەرپرسیارەتیی بۆ دروست دەكا .
لەوێوە ، مرۆڤ وا پێناسە دەكا كە لە پێناوی سەلماندنی بوونی و وەدەستهێنانی ئازادیدا ، دەبێ بەرپرسیارەتیەكەش وەئەستۆ بكرێ و دەبێ نیشان بدا كە شایانی ئازادی و ئەو دانپێدانانە گرنگە هەیە . لە زۆر شوێن باسی لەوە كردوە كە گەیشتن بە ئازادی نرخی هەیە و دەبێ نرخەكەی بدرێ یان لە بابەتێك دا دەڵێ كە :
"ئازادی فیداكاریی دەوێ ، خۆبەخت كردنی دەوێ ."
یان دەڵێ " ئەگەر ئێمە وەك ئەو نەسڵە ئەركی خۆمان بەچاكی بەجێ بگەیەنین دەتوانین هیوادار بین كە نەسڵی داهاتوومان شەهیدی نابێ."
بۆیە دەبینین كە ، لە روانگەی دوكتور قاسملووەوە ، مرۆڤێك ، بوونەوەرێكی وەهمی و موجەرد و دابراو لە دەوروبەر نیە ، بەڵكوو بوونەوەرێكە كە لە سێ رەهەندەوە خاوەنی تایبەتمەندیی خۆیەتی كە هەركام لەو سێ رەهەندەش لە گەڵ ئەوانی دیكە گرێدراون و بە كۆی گشتیی ئەوانە ، مرۆڤ دەبێ بە بوونەوەرێكی خاوەن ئازادی و ئێرادە و شوناسی گشتی و ئەركدار لە كۆمەڵگا و بەرهم هێنەر وداهێنەر كە لە پێناوی ئازادی و سەلماندنی بوونی دا ، بەردەوام لە رۆیشتن و نەوەستان دایە .
لەم روانگەیەوە ، كەرامەت و بەهایەكی تایبەتی بۆ مرۆڤ دادەنێ و قەت وەكوو ئامراز یان وەكوو ئاژەڵی بێ ئاگایی چاوی لێ ناكاو نە بە بوونەوەرێكی شەڕانی و نەبە بوونەوەرێكی گوێڕایەڵ و هیچ نەزانی دەبینێ و نە رێگاش دەدا كە مرۆڤ بكرێ بە مۆرەو بە ئامراز بەردەست ، كە گیان و بوونی هیچ بایەخ و ئەرزشێكی نەبێ .
لە بابەتی " هەلومەرجی ناوچە پاش كوتایی هاتنی شەڕی ئێران و عێراق " دەڵێ:
" ئێمە حیزبێكی مەسئوولین ، خوێنی یەك پێشمەرگەمان بە دنیایەكی نادەین ."
لە راستیدا ، بەها و گرنگییەك كە بە مرۆڤ دەیدا ، ئەوە قبووڵ ناكا كە مرۆڤ بكا بە سووتەمەنیی ویستەكان و ئیدئولوژییەكان و هەروەها لەو پێناوەشدا كە ئەو ئازادی و بەرابەری وئاگایەی بۆ بەرەسمی دەناسێ ، ئەرك و بەرپرسیارەتیش دەخاتە سەرشانی.
نمونەی مرۆڤێكی ئازاد و خاوەن بریارو دەروست و بەرپرسیار لە باس و بابەتەكانیدا زۆر دێنێتەوە و بەلای دوكتور قاسملوەوە ، مرۆڤی پێگەیشتوو كە لە هەموو تواناكانی كەڵك وەردەگرێ ، مرۆڤێك ئازاد و ئازادیخوازە كە بە هەموو ئەو پێناسە و تایبەتمەندیانەوە ، كاتێك ئیرادە و ئازادی و ئاگایی خۆی دەسەلمێنێ ، دەبێ بە مرۆڤێكی خاوەن كەرامەتی مرۆیی كە ژیان دەكا .
نموونەی گرنگی ئەو جۆرە مرۆڤانە ، لە بابەتی " باسێك لەسەر مودیریەت دا" دێنێتەوە وەك نمونەیەك بۆ كۆتایی باسەكە ئاماژەی پێ دەدەین :
" كادری ئێمە هەموو وردەكارییەكانی تێكۆشانی رۆژانەی لەسەرەوە ڕا بۆ دیاری ناكرێ ، چونكە ئینسانێكی موستەقیلە ، دەبێ فیكر بكاتەوە ، خەلاقیەت و لێوەشاوەیی خۆی وەگەڕ بخا، ئیبتكار بنوێنی و كارەكانی لە چوارچێوەی بڕیارەكانی ئۆرگانی خۆیدا جێبەجێ بكات ."
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر